کارشناس تولید محتوا کیست؟

کارشناس تولید محتوا عنوان شغلی جدیدی است که به تازگی در میان آگهی‌های استخدام شرکت‌ها، استارت‌آپ‌ها و کسب و کارهای اینترنتی دیده می‌شود.

اغلب شرکت‌های بزرگ به تولیدکنندگان محتوا دستمزدهای خوبی پرداخت می‌کنند و این افراد نقش مهمی در پیشبرد برنامه‌های بازاریابی کسب و کارها در اینترنت ایفا می‌کنند.

اخیرا نیز مجموعه‌هایی راه‌اندازی شده‌اند که به شرکت‌ها خدمات تولید محتوا ارائه می‌کنند. آن‌ها نیز با توجه به حجم بالای سفارش‌هایی که دارند، به افرادی به عنوان کارشناس تولید محتوا به صورت استخدامی یا پاره‌وقت نیازمند هستند.

اما کارشناس تولید محتوا کیست و چه وظایفی دارد؟ چنین فردی باید چه توانایی‌ها و مهارت‌هایی داشته باشد؟ اینها پرسش‌هایی است که سعی کردیم در ادامه به آن‌ها پاسخ دهیم.

چه کسی کارشناس تولید محتوا است؟

هر گونه اطلاعات منظم، ساختاریافته‌ و قابل فهم «محتوا» نام دارد. پس به کسی که بتواند چنین محتواهایی تولید کند، می‌توان کارشناس تولید محتوا اطلاق کرد.

این را می‌توان ساده‌ترین و بدیهی‌ترین تعریف از کارشناس تولید محتوا دانست. اما برای آن‌که دقیق‌تر با این عنوان شغلی و وظایف آن آشنا شویم، بهتر است کمی درباره فضای تولید محتوا بیشتر بدانیم.

در این مقاله وقتی از تولید محتوا صحبت می‌کنیم، منظورمان تولید محتوا در وب است. در حال حاضر بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی به این نتیجه رسیده‌اند برای توسعه فعالیت‌های‌شان و کسب درآمد بیشتر ناگزیر به تولید محتوا هستند.

کسب و کارهای سنتی نیز در سا‌ل‌های پیش رو اگر سطح کاری خود را به فضای اینترنت نیاورند، احتمالا بسیاری از آن‌ها در آینده با مشکلاتی عدیده‌ای در فروش مواجعه می‌شوند. به جرات می‌توان گفت که شاید در آینده به جای تلاش‌کردن برای توسعه کارشان باید برای بقا و حفظ خود بجنگند.

ما وقتی به فروشگاهی می‌رویم یا با شرکت و موسسه‌ای به صورت حضوری یا تلفنی ارتباط می‌گیریم، بین ما و مسئولان آن‌ها ارتباطاتی برقرار می‌شود. به عبارتی در هر دیدار و تماسی شاهد رد و بدل‌شدن پیام‌هایی هستیم. در نهایت برآیند این ارتباطات است که به فروش یا عدم فروش منجر می‌شود.

در کسب و کارهای اینترنتی «محتوا» است که بار انتقال پیام بین فروشنده و خریدار را به دوش می‌کشد. به طور مثال وقتی به سایت شرکتی مراجعه می‌کنیم، توضیحاتی که در صفحه درباره ما آن نوشته شده، به ما کمک می‌کند که آن‌ها را بهتر بشناسیم. یا توضیحاتی که درباره محصول و خدمات آن‌ها در صفحات سایت درج شده به ما کمک می‌کند که برای دریافت آن محصولات و خدمات تصمیم بگیریم.

به همین دلیل تولید محتوا صرفا برای صفحات ثابت هر سایت و به روزرسانی آن، خود فرآیند پیچیده‌ای و به اصول و قواعد خاص خود را دارد.

از این رو لازم است فرد یا افرادی به عنوان کارشناس تولید محتوا در کسب و کارهای اینترنتی فعالیت کنند. آن‌ها افرادی هستند که به طور مرتب برای رسانه‌های اینترنتی این کسب و کارها (اعم از سایت، شبکه‌های اجتماعی و غیره) محتوا تولید می‌کنند و برنامه بازاریابی محتوایی را پیش می‌برند.

کارشناس تولید محتوا باید چه مهارت‌هایی داشته باشد؟

هر کارشناس تولید محتوا برای آن‌که بتواند نیازهای مربوط به کسب و کارهای اینترنتی را در پیشبرد برنامه‌های بازاریابی محتوایی آن‌ها برطرف کند، باید در چند حوزه زیر توان‌مند باشد.

مهارت نویسندگی

تقریبا می‌توان گفت که نویسندگی پایه‌ای‌ترین و اساسی‌ترین توانایی و مهارتی است که هر کارشناس تولید محتوا باید داشته باشد. زیرا اساس تولید محتوا، نوشتن است. تقریبا اغلب محتواهایی که ما در وب با آن روبرو هستیم، محتواهای متنی هستند که به کمک تصاویر و فایل‌های صوتی و ویدئویی تقویت شده‌اند.

یک کارشناس تولید محتوا اگر بخواهد محتوای ویدئویی تولید کند، باید در ابتدا سناریو، داستان و متن آن را بنویسد. در خود ویدئو بارها با محتواهای متنی روبرو هستیم و حتی وقتی قرار است این ویدئو در شبکه‌های اجتماعی یا سایت بارگذاری شود، لازم است در پایین آن شرح متنی درباره محتویات آن بنویسیم. در غیر این‌صورت احتمال دیده‌شدن آن از سوی مخاطب کمتر می‌شود.

مهارت جستجو در اینترنت

هر کارشناس تولید محتوا باید بتواند نیازهای اطلاعاتی خود را از منابع مختلف در اینترنت پیدا کند. به همین دلیل اگر با ترفندها و روش‌های حرفه‌ای جستجو در اینترنت آشنایی نداشته باشد، بدون‌شک از دسترسی به اقیانوس بزرگی از اطلاعات محروم است.

از این رو نمی‌تواند محتواهای منحصر به فردی تولید کند. کارشناس تولید محتوایی که به کوچه و پس‌کوچه‌های اینترنت آشنا باشد، به خوبی می‌تواند به منابع دست‌اول، عکس‌ها و محتواهای خوبی برای استفاده در محتواهای خود دسترسی پیدا کند. نه اطلاعاتی که هر کاربر عادی می‌تواند با جستجویی ساده به آن‌ها برسد.

مهارت فروش و بازاریابی

شاید در نگاه اول کمی عجیب به نظر برسد که یک نویسنده و کارشناس تولید محتوا چرا باید اصول فروش و بازاریابی را بلد باشد؟ اما وقتی بدانیم که یکی از وظایف کارشناس تولید محتوا نوشتن صفحه معرفی محصول و خدمات، تبلیغ‌نویسی و نگارش رپورتاژ آگهی است، داشتن این مهارت الزامی به نظر می‌رسد.

در حقیقت یکی از مهم‌ترین کارهای کارشناس تولید محتوا، طرح‌ریزی و اجرای برنامه بازاریابی محتوایی است. به عبارتی حتی اگر یک کارشناس تولید محتوا بتواند زیباترین محتوا را تولید کند، ولی در آن قواعد فروش و بازاریابی به درستی رعایت نشده باشد، احتمال موفقیت آن محتوای یادشده بسیار پایین است.

زیرا این محتواها باید بتواند کاربران را به مرور به مشتری تبدیل کند. در غیر این‌صورت نمی‌توان گفت که محتوا اثربخش بوده است.

مثلا محتوای صفحه معرفی یک محصول باید به گونه‌ای تنظیم شود که وقتی کاربر آن را مطالعه کرد، اگر واقعا به آن محصول نیاز داشت، بتواند او را برای خرید متقاعد کند. به خصوص کاربرانی که کمی مردد هستند.

البته این به معنای بزرگ‌نمایی یا دروغ‌گویی نیست. اما در صفحه محصول باید کارشناس تولید محتوا بداند بر اساس قواعد فروش چگونه محصول را معرفی کرده و چه موضوعاتی را اول و چه مباحثی را آخر ذکر کند.

مهارت‌ کار با سیستم‌های مدیریت محتوا

در حال حاضر بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی سایت‌های خود را با سیستم مدیریت محتوای وردپرس راه‌اندازی می‌کنند. هر کارشناس تولید محتوا باید بتواند با این سیستم و افزونه‌های کاربردی آن کار کند. به خصوص افزونه Yoast که در بهینه‌سازی سئوی مقالات و محتواهای سایت کاربرد دارد.

کارکردن با وردپرس خیلی سخت نیست و شبیه به کار با بخش مدیریت وبلاگ است. ولی هنگام بارگذاری محتوا در آن باید قواعد و اصولی را رعایت کرد.

اگر کارشناس تولید محتوایی توانایی کار با وردپرس یا سایر سیستم‌های مدیریت محتوا مانند جوملا را نداشته باشد، شبیه به ویراستار یا تایپیستی است که نتواند با نرم‌افزار وُرد (word) کار کند.

در عین حال یک کارشناس تولید محتوای باید بتواند با برخی ابزارهای گوگل که در بهینه‌سازی محتواها و تحلیل آن‌ها کاربرد دارد، کار کند.

مهارت‌های نرم‌افزاری

در حال حاضر در اینترنت محتواها در قالب‌های مختلفی مانند متن، تصویر، اینفوگرافیک، صوت و ویدئو منتشر می‌شود. برای پیشبرد برنامه بازاریابی محتوایی باید بتوان از ظرفیت‌های همه این قالب‌های محتوایی استفاده کرد.

به همین دلیل هر کارشناس تولید محتوا باید بتواند با نرم‌افزارهای ویرایش فایل‌های تصویری، صوتی و ویدئویی در حد مقدماتی کار کند.

انتظار نداریم که کارشناسان تولید محتوا بتوانند به صورت حرفه‌ای با این نرم‌‌افزارها کار کنند. اما باید بتوانند برخی نیازهای روزمره و عادی خود را در این زمینه به راحتی برطرف کنند.

از طرفی آشنایی با محیط کاری نرم‌افزارها به کارشناس تولید محتوا این امکان را می‌دهد که ارتباط بهتری با طراحان گرافیک و تدوین‌گرها برای تولید محتواهای حرفه‌ای برقرار کنند. به عبارتی زبان مشترکی بین آن‌ها برقرار می‌شود.

همچنین کارشناسان تولید محتوا باید به خوبی بتوانند با شبکه‌های اجتماعی کار کنند و امکانات و ابزارهای مختلف آن‌ها را بشناسند. زیرا بخشی از وظایف کارشناسان تولید محتوا پشتیبانی شبکه‌های اجتماعی است.

ویژگی‌های کارشناس تولید محتوا

در کنار مهارت‌هایی که در بالا به آن اشاره شد، افرادی که می‌خواهند به کارشناس حرفه‌ای تولید محتوا تبدیل شوند، لازم است ویژگی‌های زیر را در خود تقویت کنند.

تفکر استراتژیک

بخش مهمی از موفقیت بازاریابی محتوایی هر کسب و کار اینترنتی به استراتژی و چگونگی برنامه‌ریزی آن اختصاص دارد.

بهترین راننده و ماشین اگر در جاده اشتباهی حرکت کند، هیچ‌گاه به مقصد نمی‌رسد. تولید محتوا نیز بدون طراحی استراتژی و نقشه راه محکوم به شکست است.

به همین دلیل کارشناسان حرفه‌ای تولید محتوا باید بتوانند براساس چشم‌انداز و اهداف هر کسب و کار، استراتژی مناسب و هدف‌مندی برای تولید محتوا طراحی کرده و آن را به یک برنامه اجرایی مشخص و قابل اجرا تبدیل کنند.

در اینجا نقش تقویت تفکر استراتژیک در کارشناس تولید محتوا اهمیت پیدا می‌کند. معمولا کارشناسانی که این ویژگی در آن‌ها پررنگ‌تر باشد، به خوبی می‌توانند گروهی از کارشناسان را هدایت و رهبری کرده و حتی به عنوان مشاور محتوایی با کسب و کارهای اینترنتی همکاری کنند.

ایده‌پردازی و خلاقیت

در تولید محتوا نیز همانند بسیاری از مشاغل دیگر، خلاقیت و ایده‌پردازی نقش مهمی در ارتقای سطح کار دارد. به همین دلیل هر کارشناس تولید محتوا که بتواند محتواهای خلاقانه‌تری تولید کند، بدون‌شک کارهایش بهتر از دیگران دیده می‌شود.

در تولید محتوا خلاقیت می‌تواند در همه جا خود را نشان دهد؛ از سوژه‌یابی گرفته تا ساده‌سازی یک مفهوم پیچیده.

قوه تحلیل‌گری

تحلیل اثربخشی برنامه بازاریابی محتوای بسیار سخت است. زیرا برخلاف مباحث تبلیغاتی و فروش با تعداد زیادی فاکتورهای کیفی روبرو هستیم. به همین دلیل اندازه‌گیری و تحلیل محتوا فرآیندی پیچیده بوده و هنوز فرمول‌های اثبات‌شده‌ و ابزارهایی مناسبی برای این منظور ابداع نشده است.

به همین دلیل بیشتر تحلیل‌ها بر حسب تجربه و توانایی افراد در این زمینه وجود دارد. از این رو کارشناسان تولید محتوایی که بتوانند در این زمینه بهتر کار کنند و تحلیل‌های درست‌تری ارائه دهند، جایگاه ارزشمندترین در حوزه تولید محتوا به دست می‌آورند.

تخصص‌های فنی و علمی

تولید محتوا برای برخی کسب و کارها که ماهیت تخصصی‌تری دارند، از عهده هر کارشناس تولید محتوایی بر نمی‌آید. مثلا فرض کنید کارشناسی با یک دانش عمومی قرار است برای شرکتی که به طور تخصصی در زمینه تاسیسات ساختمانی فعالیت دارد، محتوا تولید کند.

به همین دلیل افرادی که در این زمینه (به صورت تجربی یا آکادمیک) تخصص دارند و به اصول و قواعد تولید محتوا نیز آشنایی هستند، قادرند محتواهای قوی‌تر و اثربخش‌تری تولید کنند. از طرفی می‌توان از نظر علمی به محتواهایی که افراد متخصص تولید می‌کنند، اعتماد بیشتری داشت.

من در سمینارها و کلاس‌های آموزشی‌ام با برخی صاحبان کسب و کارهای اینترنتی روبرو می‌شوم که به دنبال کارشناسان تولید محتوایی هستند که به حیطه کاری آن‌ها اشراف یا حداقل آشنایی اولیه‌ای داشته باشند.

از این بابت کارشناسان تولید محتوایی که در زمینه‌ای فنی و علمی صاحب تجربه و تخصص باشند، نسبت به سایرین مزیت‌های بیشتری دارند.

چشم‌اندازی روشن در آینده برای کارشناسان تولید محتوا

صاحبنظران کسب و کار اذعان دارند که در سال‌های پیش رو تولید محتوا به یکی از زمینه‌های تخصصی مهم، استراتژیک و پردرآمد در کسب و کارهای اینترنتی تبدیل می‌شود. بی‌جهت نیست که بیل گیتس بنیان‌گذار مایکروسافت محتوا را «پادشاه» می‌نامد.

به همین دلیل متخصصین و علاقه‌مندان می‌توانند با یادگیری مهارت‌های لازم به کارشناس تولید محتوا در حوزه تخصصی خود تبدیل شده و از ظرفیت‌های موجود برای یافتن فرصت‌های شغلی جدید استفاده کنند.

فرصت‌هایی که براساس نیازهای روزافزون کسب و کارهای اینترنتی شکل گرفته‌اند و از آینده‌ای روشن در پیش روی کارشناسان تولید محتوا خبر می‌دهد.