محمدرضا رضائیاگر شما هم از دوستداران نویسندگی هستید و می‌خواهید این مهارت بسیار جذاب و البته کاربردی را یاد بگیرید؛ جای درستی هستید. در این مقاله می‌خواهم به این پرسش مهم پاسخ دهم که چگونه نویسندگی را شروع کنیم؟
نوشتن کار بسیار راحتی است. آن را در همان ابتدای دوران کودکی در مدرسه آموخته‌ایم. اما نویسندگی را کم و بیش در زنگ‌های انشاء به ما یاد داده‌اند و بسته به مهارتی که در آن داشتیم، بالاخره چیزهایی می‌نوشتیم و به معلم‌مان تحویل می‌دادیم.
وقتی از نویسندگی صحبت می‌کنم، یعنی نوشتن مجموعه‌ای از جملات و پاراگراف‌های مرتبط با هم که بتوانیم به کمک آن‌ها پیامی را به مخاطب انتقال دهیم. این کار فارغ از هر استعدادی، یک فن و مهارت است و می‌توانیم آن را با آموزش، تمرین و تجربه یاد بگیریم و به‌کار ببندیم.
در حقیقت نویسندگی به‌هر سبک آن، روشی عالی برای برقراری ارتباط با جهان اطراف است. آن‌هم نه‌تنها برای زمان حاضر، بلکه به‌کمک نوشتن می‌توانیم با نسل‌های بعد از خود هم ارتباط بگیریم و پیام‌مان را به آن‌ها برسانیم.
گویی ماشین زمانی در اختیارمان است و با آن می‌توانیم آزادانه به صدها سال آینده سفر کنیم. همان‌طور که ابن‌سینا، سعدی، پادشاهان هخامنشی و هزاران نفر از بزرگان تاریخ توانسته‌اند به کمک آثار مکتوبی که از خود برجای گذاشته‌اند، هم‌اکنون و در قرن ۲۱ در میان من و شما و خانه‌های‌مان رفت و آمد کنند.
در این میان هر کس انگیزه و دلیلی برای نویسندگی دارد. یکی برای دل می‌نویسند، آن یکی برای کار و دیگری برای رشد و ده‌ها ایده دیگر… اما هر چه باشد، قرارگرفتن در مسیر نویسندگی خاصیت جالبی دارد و ما را به بسیاری از چیزها متعهد می‌کند؛ از مطالعه و یادگیری گرفته تا اندیشیدن و تفکر. شاید هم برعکس؛ این تفکر و یادگیری است که در نهایت ما را به سمت نویسندگی سوق می‌دهد.
در هر حالتی که باشد در مقاله‌ای که می‌خوانید می‌خواهم به شما توضیح دهم که چگونه می‌توانید مسیر نویسندگی را آغاز و نوشتن را به بخش مهمی از زندگی‌تان تبدیل کنید. اما قبل از آن می‌خواهم با طرح چند پرسش به شما کمک کنم با رویکردهای مختلف در نویسندگی آشنا شوید. زیرا نحوه یادگیری در هر کدام از این رویکردها مسیر خاص خودش را دارد. پس با من همراه شوید…
—***—
آیا می‌خواهید نویسندگی شغل شما شود؟
در جامعه بسیاری می‌توانند رانندگی کنند، اما تنها بخشی از آن‌ها رانندگی را به‌عنوان شغل انتخاب کرده و از آن کسب درآمد میکنند. احتمالا با من هم‌نظر هستید که وقتی رانندگی را به‌عنوان شغل بر می‌گزینیم، تنها نمی‌توانیم به مهارت هدایت خودروی خود اکتفا کنیم.
بلکه باید بتوانیم از پس تعمیرات جزئی آن برآییم، جاده‌ها و خیابان‌ها را مثل کف دست بشناسیم، با مسافر و همراهان خود ارتباط بهتری بگیریم، برخی مجوزها را اخذ کنیم و…
پس اگر می‌خواهیم به‌عنوان نویسنده شاغل شویم، نباید تنها به اینکه می‌توانیم «بنویسیم» دلخوش کنیم. زیرا نوشتنِ تنها در بازار خریداری ندارد. پس لازم است کمی بازاریابی و فروش بدانیم، مخاطبان را بشناسیم، با قواعد و قوانین آن آشنا شویم و چندین مهارت جنبی دیگر!
آیا واقعا از نویسندگی می‌توانیم کسب درآمد کنیم؟ آن‌هم در ایران؟! بله امکان‌پذیر است. هم‌اکنون هزاران نفر در کشورمان از این راه روزگار می‌گذرانند؛ برخی راضی و برخی نیز ناراضی هستند. همه این‌ها کاملا به شخصیت و روحیات شما و سطح توقعتان از درآمد نویسندگی بستگی دارد که در جمع راضیان این صنف قرار بگیرید و یا ناراضی‌ها.
مثلا نویسنده‌ای با ۲ میلیون تومان درآمد در ماه خدا را شکر می‌کند و دیگری با ۱۰ میلیون تومان درآمد، بازهم به انگیزه‌های مالی بیشتری برای ادامه فعالیت نیاز دارد. در این‌خصوص در مقاله جداگانه‌ای به راه‌های کسب درآمد از نویسندگی و تولید محتوا و بررسی بازار آن‌ها پرداخته‌ایم. پیشنهاد می‌کنم مطالعه این مقاله را از دست ندهید.
بخوانید: راهنمای کسب درآمد از نویسندگی و تولید محتوا
به‌کدام سرزمین نویسندگی علاقه دارید؛ ادبی یا غیرادبی؟
در عالم نویسندگی دو سرزمین بزرگ و پهناور داریم! یکی سرزمین ادبی (داستانی) و دیگری غیرادبی (غیرداستانی). در هر دو سرزمین نویسندگان با واژگان، جملات و پاراگراف‌ها سرو‌کله می‌زنند. اما هر کدام هدف خاص خودشان را دنبال میکنند.
در سرزمین ادبی، نویسندگان به‌دنبال خلق اثری هنری هستند. شبیه به کاری که نقاشان و مجسمه‌سازان انجام می‌دهند. مهم‌تر از پیام محتوا، چیدمان هنرمندانه واژگان و جملات در کنار یکدیگر است تا داستانی نوشته شود که اشک خواننده را درآورد و یا متنی تولید شود که خواننده را به خنده بیندازد و هر حس و حال دیگری.
محصولات نویسندگان در سرزمین ادبی، کتاب‌های داستانی، نمایشنامه‌‌ها و فیلمنامه‌ها، دیوان‌های شعر و مواردی شبیه به این‌ها هستند که ما آن‌ها را در وهله اول اثری هنری می‌دانیم.
اما در سرزمین غیرادبی، نویسندگان از واژگان و جملات به‌عنوان ابزار و بستری برای انتقال پیام و مفاهیم به مخاطبان استفاده میکنند. در این سرزمین ادبیات بیشتر وسیله است و هیچ‌کدام از اهالی این سرزمین در پی خلق اثر هنری نیستند. هرچند از ظرایف ادبی، اگر به انتقال بهتر مفاهیم کمک کند، حتما استفاده خواهند کرد.
محصولات نویسندگان در سرزمین غیرادبی، مقالات مطبوعاتی، کتاب‌های علمی و آموزشی، تحلیل‌ها و یادداشت‌های انتقادی و چیزهایی شبیه این هستند.
برای درک بهتر تفاوت این دو سرزمین می‌توانیم این‌گونه بگوییم که در سرزمین ادبی هرچه یک محتوا را در بسته‌های بیشتری از ابهام، ایهام، پیچیدگی و سایر آرایه‌های ادبی بپیچید و به خورد مخاطب دهید، کارتان ارزشمندتر و هنرمندانه‌تر است.
اما در مقابل در سرزمین غیرادبی‌ها، هرچه محتوا ساده‌تر و پیام را راحت‌تر به مخاطب انتقال دهید، اثر ارزنده‌تری خلق کرده‌اید. تفاوت ماهیت کاری نویسندگان این دو سرزمین شبیه به تفاوت خوانندگان با سخنرانان است.
شاید بپرسید آیا به‌عنوان نویسنده می‌توانیم در هر دو سرزمین زندگی کرده و قلم بزنیم؟ دوستان بزرگوارم بین این دو سرزمین نویسندگی، مرزهای شفاف و پررنگی نیست و ساکنان آن به‌راحتی و بدون ویزا می‌توانند به سرزمین‌های یکدیگر رفت و آمد کنند! فقط برای خلق هر متن و اثری باید به قواعد و اصول هریک از این سرزمین‌ها آشنا باشید تا خروجی کار یک بام و دو هوا نشود…
اگر به حوزه نویسندگی ادبی علاقه‌مند هستید و می‌خواهید در این‌خصوص بیشتر بدانید، مطالعه دو مقاله زیر برایتان بسیار مفید خواهد بود:
بخوانید: چگونه داستان بنویسیم؟
بخوانید: چگونه داستان نویس شویم؟
آیا در شغل خود به مهارت نویسندگی نیاز دارید؟
در برخی شغل‌ها، به‌خصوص مشاغل دفتری به‌طور مرتب نیاز داریم که بنویسیم؛ از نوشتن نامه‌های اداری گرفته تا تدوین گزارش‌های کار. در این موقعیت‌های شغلی، توانایی نوشتن یکی از الزامات شغلی ماست.
مثلا به‌عنوان منشی یا دبیر هیئت مدیره شرکت، باید بتوانیم به‌خوبی نامه‌های اداری استانداردی بنویسیم و صورتجلسات شفاف و دقیقی تهیه کنیم. گاهی در سمت مدیر ارشد یا میانی لازم است برای هدایت کارکنان، دستورالعمل‌های کاری بنویسیم و به آن‌ها ابلاغ کنیم. شاید هم لازم باشد به فراخور نیازی که پیش می‌آید بیانیه‌ای را نوشته و منتشر کنیم.
این نوع از نوشتن تابع چارچوب‌های خاص خودش است و باید بتوانیم به‌خوبی از پس آن برآییم. درغیراین‌صورت شاید کارمان را از دست بدهیم! به‌یاد دارم چند ماه پیش یکی از مخاطبان سایت آکادمی شیوا با ما تماس گرفته بود و می‌گفت به‌دلیل عدم توانایی در نوشتن نامه‌های اداری در آستانه اخراج است و از ما راهنمایی می‌خواست.
همچنین آشنایی با قواعد ویرایش و درست‌نویسی یکی از الزامات حیاتی برای نوشتن در چنین فضایی است. زیرا گاهی وجود یک غلط املایی در متن یک نامه و یا استفاده از ادبیاتی غیرمتعارف، می‌تواند مشکلاتی را برای صاحب نامه ایجاد کند. در صورتی‌که می‌خواهید با اصول نگارش اداری آشنا شوید، مطالعه چند مقاله زیر می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد:
بخوانید: چگونه گزارش کار اداری بنویسیم؟
بخوانید: چگونه نامه اداری بنویسیم؟
آیا می‌خواهید نویسندگی را در مسیر رشد فردی به‌خدمت بگیرید؟
روانشناسان و درمانگران بر این باور هستند که نوشتن به روند شفای ذهن و درمان اغلب بیماری‌ها، اختلالات و معضلات روانی بسیار کمک می‌کند. زیرا ذهن انسان بازیگوش است و به‌همین راحتی نمی‌گذارد بتوانیم تصویر واضح و کاملی از خود ببینیم.
هر فکر، ایده، نگرانی، دغدغه و مواردی مانند این، شبیه به نقاطی در ذهن ماست که در حالت عادی نمی‌توانیم بین آن‌ها ارتباطات معنادار و درستی پیدا کنیم. ولی برون‌ریزی محتویات ذهن از افکار و عقاید گرفته تا خاطرات و دغدغه‌ها (آن‌هم به کمک نوشتن) تصویر واضح و روشنی از وضعیت درونی ما در اختیار خود و طرف مقابل‌مان (مثلا درمانگر) قرار می‌دهد.
به‌نظر می‌رسد این بُعد از نویسندگی و نوشتن را همه ما باید به‌خوبی بلد باشیم و از آن برای رشد فردی استفاده کنیم. اگر به این بحث علاقه‌مند شدید، حتما از مطالعه مقاله زیر شگفت‌زده می‌شوید و در می‌یابید وقتی روانشناسان می‌گویند: «نوشتن معجزه می‌کند!» یعنی چه…
بخوانید: چگونه با نویسندگی شفاء پیدا کنیم؟
—***—
مواردی که در بالا به آن اشاره کردم، به‌طور کلی مهم‌ترین رویکردهای نویسندگی را براساس کاربردها و روش‌ها نشان می‌دهد. اگرچه موارد دیگری مانند نوشتن متن قراردادها، طرح‌های توجیهی و غیره نیز هستند که هر کدام روال خاص خود را دارند و به قول معروف در این مقال نمی‌گنجند! J
حالا با این پیش‌زمینه در ادامه می‌خواهم به شما توضیح دهم برای نویسندگی فارغ از هر هدف و روشی، باید چه پیش‌زمینه‌هایی را در خود ایجاد کنیم و یک محتوا به‌طور کلی از چه بخش‌هایی تشکیل شده است. به شما خواهم گفت که اصولا برای نوشتن هر محتوایی باید از کجا شروع کنیم و چطور در مسیری درست پیش رویم.
پیش‌نیازهای نویسندگی
جدای از بحث علاقه‌مندی به نویسندگی، به‌نظر من اگر می‌خواهید در این مسیر وارد شوید، سه پیش‌شرط زیر لازم و حیاتی است و بدون آن‌ها نویسندگی معنایی ندارد.
مطالعه روزانه و یادگیری مستمر
لطیفه‌ای است که می‌گوید: «عامل اصلی طلاق، ازدواج است!» و تعمیم آن به نویسندگی می‌شود: «عامل اصلی نوشتن، مطالعه است…» و به قول آن مثل معروف: «از کوزه همان برون ترآود که در اوست.»
مطالعه و یادگیری به ما کمک می‌کند تا ذهن‌مان همیشه برای نوشتن در حالت آماده‌باش باشد؛ چه از لحاظ محتوایی و چه فنی. شما وقتی با محتوا و متن به‌طور مرتب درگیر شوید، نسبت به موضوعات آگاهی و اشراف بیشتری دارید و بهتر می‌دانید چه باید بنویسید.
از طرفی مطالعه متون مختلف ذهن شما را ساختارمندتر کرده و علاوه بر افزایش دایره واژگان، با ساختارهای جدیدی از جملات و پاراگراف‌ها آشنا می‌شوید و وارد ناخودآگاه شما می‌شوند. این موضوع روی نگارش شما تاثیر مثبتی می‌گذارد.
شبیه به حالتی که وقتی در محیطی قرار بگیرید که همه انگلیسی صحبت میکنند، ناخواسته با این زبان بیشتر خو گرفته و می‌توانید از آن استفاده کنید. برای یک نجار، سروکله‌زدن با چوب باید کار روزانه آن باشد و به‌قول نجارباشی محله‌مان باید با چوب دوست شد. نویسنده هم باید هر روز خود را در مواجهه با متن قرار دهد؛ حتی در مقام خواننده.
پیشنهاد می‌کنم برای آن‌که بتوانید برای نویسندگی مطالعه اثربخش‌تری داشته باشید، مقاله زیر را مطالعه کنید:
بخوانید: چطور مطالعه کنیم تا بهتر بنویسیم؟
خلاقیت در نویسندگی
خلاقیت عامل مهمی در پیشرفت کارهاست. چه بسا هنرمندی به واسطه یک کار خلاقانه به شهرت و محبوبیت می‌رسد. نویسندگی نیز از این قاعده مستثنی نیست. عموما در نویسندگی خلاقیت خود را در دو شکل نشان می‌دهد؛ نخست انتخاب سوژه و دیگری نحوه پرداختن به آن.
سوژه، موضوع و خط اصلی داستان و محتوای ماست. در حقیقت آن‌چه در وهله اول باعث می‌شود مخاطب محتوای ما را بخواند، سوژه آن است. پس هر چه شما در سوژه‌یابی و انتخاب موضوع خلاقیت بیشتری به خرج دهید، احتمال دیده‌شدن کارتان بیشتر است. مثلا سال‌ها پیش کامران نجف‌زاده برخلاف همه، هنگام اعلام نتایج کنکور به سراغ مصاحبه با رتبه آخر کنکور ریاضی رفت. ویدئوی این گفتگو را می‌توانید تماشا کنید:
جای دیگری که خلاقیت خودش را در نویسندگی نشان می‌دهد، نحوه پرداختن به موضوع و سوژه است. از ساختاربندی و نحوه روایت محتوا گرفته تا انتخاب تیتر و لید مناسب برای آن. معمولا انتخاب یک تیتر جذاب و خلاقانه، نقش مهمی در افزایش خوانندگان یک اثر دارد.
اگر فکر می‌کنید خلاقیت‌تان کم است، باید بگویم خوشبختانه خلاقیت را نیز مانند بسیاری از چیزهای دیگر می‌توان یاد گرفت و روز به روز به خلاق‌تر شد. اگر علاقه‌مند هستید درباره نقش خلاقیت در نویسندگی بیشتر بدانید، پس مطالعه مقاله زیر را از دست ندهید:
بخوانید: نویسندگی خلاق چیست و چگونه می‌توانیم خلاقانه‌تر بنویسیم؟
تعهد به تمرین و کسب تجربه
برای پیشرفت در نویسندگی، باید مرتب بنویسید و تمرین کنید. به نظر خیلی بدیهی به نظر می‌رسد؟! اما به کارگیری همین اصل ساده از افراد بسیار مبتدی، روزنامه‌نگاران و نویسندگان بزرگ و مطرح ساخته است.
نگذارید قلم‌تان سرد شود. هر روز حتی شده به اندازه یک پاراگراف بنویسید. اگر سوژه یا موضوعی هم برای نوشتن ندارید، خاطره‌ای کوتاه از اتفاقات آن روز خود بنویسید. اگر بتوانید آن را منتشر کنید که چه بهتر!
خوشبختانه امروزه به لطف شبکه‌های اجتماعی این فرصت را داریم که درباره هر چه می‌خواهیم بنویسیم و با دوستان‌مان به اشتراک بگذاریم. شاید بگویید که نوشتن برایتان سخت است و قلم‌تان نمی‌آید! پس اگر این‌چنین است، در مطالعه مقاله زیر تردید نکنید:
بخوانید: با مهم‌ترین موانع نوشتن آشنا شوید
—***—
در بخش‌های پیش رو از مقاله می‌خواهم در چند گام به شما آموزش دهم چگونه می‌توانیم براساس دانسته‌ها و آموخته‌های خود مقاله و محتوایی خواندنی و ارزشمند بنویسیم.
تصور من بر این است درباره موضوعی که می‌خواهید بنویسید، به‌اندازه کافی مطالعه کرده و روی مباحث اشراف کامل دارید. پس با این مقدمه دستورالعمل زیر را اجرا کنید.
گام اول: انتخاب موضوع و شناخت مخاطب
قبل از آن‌که قلم به دست بگیرید و یا دست به کیبرد شوید، به این سوال مهم به‌دقت پاسخ دهید: «می‌خواهید درباره چه چیزی و برای چه کسی بنویسید؟»
«چه چیزی» همان موضوع و سوژه شماست و «چه کسی» هم مخاطب. این دو سوال همیشه در تناسب یکدیگر هستند. مثلا وقتی قرار است درباره علل کودتای ۲۸ مرداد (موضوع) برای گروهی از دانش‌آموزان (مخاطب) بنویسید، زاویه نگاه، لحن و ادبیات نوشته شما نسبت به ارائه این موضوع برای گروهی از دانشجویان (مخاطب) کاملا متفاوت است.
از طرفی ممکن است نوشتن مطلبی با موضوع «روش‌های ارزیابی مقاومت خاک» برای گروهی از روانشناسان اصلا جذاب و مفید نباشد.
پس در گام اول از شما می‌خواهم به‌طور واضح و مشخص تعیین کنید، می‌خواهید مخاطب را به پاسخ چه پرسشی برسانید؟ یعنی موضوع محتوای خود را حتی‌المقدور در قالب یک پرسش مشخص و واضح (حداقل برای خودتان) طرح کنید. در این خصوص از کلی‌گویی فاصله بگیرید؛ مثلا:
- اشتباه: روابط زناشویی
- درست: نقش خانواده‌ها در روابط زناشویی
- بهتر: خانواده‌ها در روابط زناشویی چه جایگاهی دارند؟
اینکه حالا «چگونه» مخاطب را به پاسخ این پرسش برسانیم، موضوع گام بعدی است. اما پیشنهاد می‌کنم برای دانش‌افزایی خود در زمینه سوژه‌یابی و مخاطب‌شناسی، دو مقاله کاربردی زیر را مطالعه کنید:
بخوانید: سوژه چیست؟ | ترفندهای انتخاب موضوع برای تولید محتوا
بخوانید: مخاطب شناسی در تولید محتوا | راهنمای شناخت مخاطب
گام دوم: ساختاربندی محتوا
کار شما در گام دوم شبیه کاری است که معماران پیش از ساخت هر بنا انجام می‌دهند؛ نقشه‌کشی! شما باید در این مرحله برای محتوایی که می‌خواهید بنویسید، ساختاری طراحی کرده و نقشه‌ای بکشید.
ساده‌ترین روش، طراحی چند پرسش در راستای پاسخ به پرسش اصلی محتوا (موضوع) است. به‌عبارتی چند سرفصل مرتبط انتخاب کنید و سپس برای هر سرفصل یک یا چند پاراگراف بنویسید. مثلا به موضوع زیر و سرفصل‌های اولیه آن دقت کنید:
موضوع: چرا مغول‌ها به ایران حمله کردند؟
- به‌قدرت رسیدن مغول‌ها و همسایگی با ایران
- سلسله خوارزمشاهیان در ایران
- تمایل مغول‌ها به برقراری روابط تجاری با ایران
- قتل عام هیئت تجاری مغول در مرز ایران
- عدم همکاری پادشاه ایران با فرستاده چنگیز
- افتادن بهانه به دست مغول‌ها برای حمله به ایران
در ساختاربندی و نگارش محتوا مته به خشخاش نگذارید و اجازه ندهید کمال‌گرایی به سراغ شما بیاید. هر چه به ذهن‌تان می‌رسد را بلافاصله روی کاغذ بیاورید و یا در کامپیوتر تایپ کنید. شما بعد از اتمام نوشتن به‌اندازه کافی فرصت دارید که متن را بازخوانی و آن را ویرایش کنید.
در مثال بالا احتمالا در حین نوشتن و پس از آن به این نتیجه می‌رسید که باید برخی سرفصل‌ها حذف شوند، برخی با یکدیگر ادغام شده و یا تعدادی سرفصل جدید به محتوا اضافه کنید.
به‌عبارتی شما به این وسیله پیش از شروع کار، نقشه اولیه‌ای را برای نوشتن محتوای خود تهیه می‌کنید و سپس در مسیر آن را بهبود می‌بخشید. حال یکی از ترفندهای خوب برای ساختاربندی محتوا، استفاده از مایندمپ یا نقشه ذهنی است. در مقاله زیر درباره این موضوع کاملا صحبت کرده‌ایم:
بخوانید: نقشه ذهنی چیست و چگونه از آن در نویسندگی استفاده کنیم؟
همچنین اگر حین نوشتن در ذهن‌تان آشوب و بلوایی به‌پاست و مرتب می‌نویسید و پاک می‌کنید، پس ویدئوی زیر را حتما تماشا کنید. احتمالا بین دو نیمکره مغزتان به‌درستی تقسیم وظایف نکرده‌اید!
گام سوم: انتخاب تیتر و نوشتن لید محتوا
پس از اتمام متن اولیه مقاله، بهتر است برای آن عنوان مناسب و جذابی انتخاب کنید. عناوین نقش مهمی در ترغیب مخاطبان به مطالعه مقاله شما دارند. انتخاب عنوان‌های مناسب بیشتر به قوه خلاقیت و ایده‌پردازی شما برمی‌گردد. معمولا استفاده از کلمات پرسشی، برانگیختن احساسات، و ده‌ها ترفند دیگر باعث خلق تیترهای ناب و جذابی می‌شوند. مثلا:
- چهار کابوس ایرانی‌ها
- پنج پیش‌بینی سیاسی برای سال ۹۸
- گوسفندان با کشتی آمدند
- زلزله شهرام گیت در آمریکا
- زورآزمایی محبوبیت
- باج‌گیری اینترنتی به‌زبان فارسی
برای تیترنویسی می‌توانید از ترفندهای کاربردی که در مقاله زیر پیشنهاد کردیم، استفاده کنید:
بخوانید: چگونه تیتر جذاب بنویسیم؟ | +۱۰ ترفند برای تیترنویسی
موضوع بعدی در گام سوم نوشتن لید متقاعدکننده و جذاب است. در اصطلاح نویسندگی و روزنامه‌نگاری به پاراگراف اول هر محتوا «لید (Lead)» می‌گوییم. چون این پاراگراف نقش پررنگی در متقاعدسازی مخاطب برای مطالعه ادامه محتوا دارد. از این رو بهتر است برای نوشتن آن به‌اندازه کافی وقت بگذاریم و حوصله و وسواس به‌خرج دهیم.
من معمولا به نویسنده‌های تازه‌کار پیشنهاد می‌کنم در لید مقالات خود، خلاصه‌ای جذاب از محتوا را در حد یک پاراگراف نوشته و یا با طرح پرسش و نیز اشاره مستقیم به جذاب‌ترین بخش مقاله (بدون لو رفتن داستان!) حس کنجکاوی مخاطب را برانگیزند.
مثلا:
زهرا امیر ابراهیمی جزئیات تازه‌ای از ماجرای انتشار فیلم خصوصی‌اش مطرح کرد و محمدرضا حیاتی از علاقه‌اش برای بازگشت خوانندگان قبل از انقلاب سخن گفت! اتفاق ویژه روزهای اخیر در شبکه‌های اجتماعی بازتاب وسیع دو ویدئوی جداگانه زهرا امیر ابراهیمی و محمدرضا حیاتی است….
و یا:
اتحادیه اروپا با ارائه طرحی جدید، قصد دارد تا سال ۲۰۵۰ به انتشار گازهای آلاینده پایان داده و تغییرات اقلیمی را متوقف کند. این طرح که «پیمان سبز اروپا» نام دارد، در صورت اجرا می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین اقدامات بشر برای مقابله با تغییرات اقلیمی باشد…
پیشنهاد می‌کنم کمی که در نویسندگی دست‌تان راه افتاد و برای آن‌که لیدهای جذابی برای نوشتههایتان بنویسید، حتما مقاله زیر را مطالعه کنید:
بخوانید: چگونه لید بنویسیم؟ | اصول نگارش لیدهای جذاب و حرفه‌ای
گام چهارم: ویرایش و بازخوانی محتوا
آخرین مرحله از نوشتن هر محتوا بازخوانی و ویرایش آن است. بدون‌شک در حین نوشتن هر محتوا خطاهایی مرتکب شدیم که باید اصلاح شوند. از خطاهای علمی و مفهومی گرفته تا اشتباهات نگارشی و غلط‌های املایی.
اجازه دهید چند ساعت از اتمام نوشتن محتوا بگذرد و سپس کار بازخوانی را شروع کنید. این کار باعث می‌شود مقاله را با دید بازتر و با نقادانه‌ترین نگاه بررسی کنید.
ابتدا مفاهیم محتوا و ساختار آن را بررسی و اصلاح کنید و بررسی اشتباهات نگارشی و غلط‌های املایی (که به آن ویراستاری ادبی نیز می‌گوییم) را به آخرین مرحله موکول کنید. حال اگر می‌خواهید با اصول اولیه ویرایش و درست‌نویسی آشنا شوید، راهنمای زیر را مطالعه کرده و توصیه‌های آن را به‌کار ببندید:
بخوانید: راهنمای ویرایش کتاب و مقاله برای تازه‌کارها
—***—
بعد از طی‌کردن گام‌های بالا وقت آن است که مقاله‌تان را منتشر کنید. اگر هنوز رسانه خاصی برای انتشار مقاله‌ها ندارید، توصیه من راه‌اندازی یک وبلاگ یا صفحه اجتماعی است. این کار برای شما هیچ هزینه‌ای ندارد و می‌تواند فرصت خوبی برای تمرین و تجربه باشد.
لطفا و حتما بعد از انتشار هر مقاله، لینک آن را برای دوستان و هر کسی که می‌شناسید بفرستید و از آن‌ها بخواهید به شما بازخورد دهند. دقت کنید انتشار هر مقاله خود بخشی از فرآیند نویسندگی و تولید محتواست. تا نوشتههایتان را در بوته نقد دیگران قرار ندهید، از نقاط قوت و ضعف خود مطلع نمی‌شوید.
اگر نمی‌دانید چگونه وبلاگ راه بیندازید و آن را مدیریت کنید، پس حتما کتاب الکترونیکی رایگان زیر را بخوانید. مطالعه این کتاب کمتر از ۳۰ دقیقه از شما وقت می‌گیرد. در صورتی‌که وبلاگی راه‌اندازی کردید، حتما در بخش نظرات این مقاله آن را به ما و سایر کاربران معرفی کنید.
دانلود کنید: کتاب الکترونیکی وبلاگ‌نویسی مثل آب خوردن!
همچنین مطالعه مقالات زیر نیز می‌توانند برای شما مفید باشند:
بخوانید: چگونه به نویسنده تخصصی تبدیل شویم؟
بخوانید: راهکارهای افزایش انگیزه و بهره‌وری برای مطالعه و نوشتن
در پایان امیدوارم آموزش‌های این مقاله برای شما مفید و کاربردی بوده باشد. به امید ورود شما به دنیای هیجان‌انگیز نویسندگی…
—***—
معرفی محصول آموزش نویسندگی پایه
آن‌چه در این مقاله خواندید، گزیده‌ای از مباحث محصول آموزش نویسندگی پایه است. با تماشای این محصول می‌آموزید چگونه با برطرف‌کردن موانع نوشتن و انجام تمرین‌هایی ساده و کاربردی به سادگی حرف‌زدن، بنویسید و در پایان به‌طور کامل با روش نوشتن مقالات عمومی و اصول اولیۀ تولید محتوا آشنا می‌شوید.
اگر به نویسندگی علاقه‌مند هستید، اما دست‌به‌قلم‌شدن برای شما سخت است، محصول آموزش نویسندگی پایه می‌تواند نقطۀ شروع مناسبی برای ورود شما به دنیای نویسندگی و تولید محتوا باشد. برای آشنایی با سرفصل‌های این محصول و سفارش آن روی تصویر زیر کلیک کنید:
با سلام
بسیار عالی و زیبا نگاشتید،
امیدوارم ما هم بتوانیم همانند شما، در این مسیر گام برداریم
با تشکر
ممنونم بابت راهنماییتون عالی بود
از سایت خوب تان ممنونم ! جالب بود !
ممنون از بازخورد مثبت تان