فرقی ندارد با خودکار روی کاغذ مینویسیم یا با صفحه کلید جملات را در نرمافزارهای کامپیوتری یا بسترهای مختلف وب تایپ میکنیم. اصول نویسندگی در همهجا تقریبا از الگوهای یکسانی پیروی میکند. منتها در هر بستر الزامات و قواعدی وجود دارد که باید آنها را رعایت کنیم تا بهترین نتیجه حاصل شود.
در نویسندگی آنلاین یا نویسندگی در وب مهمترین شاخصهای که باید همیشه مدنظر داشته باشیم، بهینهسازی و سازگاری محتواهای ما با الگوریتم موتورهای جستجو (بهطور ویژه گوگل) است. در این مقاله درباره این توضیح میدهم که چگونه میتوانیم یک مقاله حرفهای و استاندارد برای سایتهای اینترنتی و مطابق با این الگوریتمها بنویسیم.
محتوای این مقاله به شما کمک میکند با قواعد اصلی نویسندگی آنلاین آشنا شوید. از این مهارت میتوانید برای تولید محتوا در بخش وبلاگ سایتهای اینترنتی بهره ببرید و کسب درآمد کرده و یا در بخش قابل توجهی از هزینههای بهروزرسانی سایت خود صرفهجویی کنید.
اما قبل از ورود به بحث اصلی چند پیشنهاد برای شما دارم و در ادامه لازم است با مفهوم سئو (SEO) در حوزه نویسندگی آنلاین آشنا شوید. اگر در ابتدای مسیر نویسندگی هستید، پیشنهاد میکنم قبل از ورود به دنیای نویسندگی آنلاین، دو مقاله زیر را مطالعه کنید و سپس با ادامه مبحث با من همراه باشید:
بخوانید: چگونه نویسندگی را شروع کنیم؟
بخوانید: راهنمای کسب درآمد از نویسندگی و تولید محتوا
—***—
آشنایی با مفهوم سئو و ارتباط آن به نویسندگی آنلاین
گوگل بیش از ۹۰ درصد از سهم جستجوهای اینترنتی را به خود اختصاص داده است و کاربران در هر ثانیه بیش از ۶۳ هزار بار در گوگل جستجو میکنند. این آمار در هر روز بهطور متوسط بهحدود ۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون جستجو میرسد!
این موتور جستجوی قدرتمند برای نمایش محتواها به کاربران از الگوریتمهای پیچیدهای کمک میگیرد و دهها معیار ریز و درشت را بررسی میکند. بههمین دلیل هر سایت و محتوایی که این قواعد در آن بیشتر رعایت شده باشد، در نتایج جستجو در رتبههای بالاتری قرار میگیرد.
اگرچه هیچگاه معیارهای گوگل بهطور رسمی منتشر نشده است؛ اما کارشناسان بهکمک آزمون و خطا و ترفندهای مختلف توانستهاند به بخشی از این معیارها پی برده و همین سرآغاز پیدایش مفهومی به نام «سئو (SEO)» شد. سئو سرواژه عبارت Search Engine Optimize به معنای بهینهسازی موتور جستجو است.
پس اگر میخواهیم محتوای ما در نتایح جستجوهای گوگل در رتبههای بالاتری نمایش داده شود، باید بسیاری از این معیارها را در محتوایمان رعایت کنیم. اما نتیجه نهایی در مصاف با رقبا مشخص میشود. چه بسا یکی از رقیبان اینترنتی ما تنها به دلیل رعایت بهتر چند معیار توانسته در نتایج جستجوها جایگاه بهتری نسبت به ما پیدا کند.
تقریبا نیمی از بار سئو روی دوش تولیدکنندگان محتواست و الباقی به برنامهنویسها و متخصصان سئو برمیگردد. از این رو ما به عنوان نویسنده و تولیدکننده محتوا برای فعالیت حرفهای در حوزه نویسندگی آنلاین باید با قواعد سئو و موتورهای جستجو بهخوبی آشنا باشیم.
اگر علاقهمند هستید درباره مفهوم سئو اطلاعات بیشتری بهدست بیاورید، مطالعه مقاله زیر برای شما بسیار سودمند است:
بخوانید: سئو چیست و چرا نویسندگان باید درباره آن بدانند؟
آشنایی با سیستمهای مدیریت محتوا (CMS)
تاکنون برای مدیریت محتوای سایت نرمافزارهای مختلفی طراحی و عرضه شدهاند. برخی سایتها از نرمافزارهای اختصاصی که خود تولید کردهاند، استفاده میکنند. اما بسیاری از سایتها از نرمافزارها یا بهعبارت بهتر سیستمهای متن باز و رایگانی که وجود دارد، بهره میگیرند. این سیستمها به همت گروهی بزرگی از برنامهنویسان در سراسر جهان توسعه پیدا کردهاند.
در بین این سیستمها، نرمافزار وردپرس (WordPress) به یکی از بهترین و فراگیرترین سیستمهای مدیریت محتوا تبدیل شده است. سادگی کار با آن به همراه امکانات بیشماری که دارد و میتوان به راحتی به آن اضافه کرد، از وردپرس یک سیستم کارآمد و بسیار محبوب ساخته است.
بهدلیل فراگیری وردپرس تقریبا همه نویسندگان و محتواکاران باید بتوانند با این سیستم کار کند. شبیه به سیستم عامل ویندوز که هر کسی میخواهد با کامپیوتر کار کند باید به آن تسلط داشته باشد.
درباره نحوه کار با وردپرس و نیز سایر مهارتهای نرمافزاری که باید بهعنوان تولیدکننده محتوا بدانید، در آکادمی شیوا محصولی کاربردی با نام «جعبهابزار محتواکاران» تولید کردیم که پیشنهاد میکنم به لینک زیر رفته و آن را سفارش دهید:
سفارش دهید: بسته آموزشی جعبهابزار محتواکاران
—***—
با شرح این توضیحات مقدماتی نوبت آن است که ببینیم بهعنوان نویسنده آنلاین باید چه قواعد و معیارهایی را برای نوشتن و انتشار محتوا در سایتهای اینترنتی رعایت کنیم. تصور من بر آن است که شما دوست عزیز با اصول و مبانی نویسندگی آشنا هستید. به همین دلیل از آموزش آنها در این مقاله صرفنظر میکنم.
انتخاب کلیدواژه یا عبارت کلیدی
مهمترین ویژگی نویسندگی آنلاین این است که انتخاب سوژه و موضوع مقالات براساس کلمات و عباراتی است که کاربران در گوگل جستجو میکنند. در غیراینصورت شانس دیدهشدن محتوای ما بسیار پایین میآید. بهعبارتی این ما نیستیم که تعیین میکنیم باید درباره چه چیزی محتوا تولید کنیم؛ بلکه خواست کاربران ارجحیت دارد.
از طرفی کاربران نیازهای محتوایی خود را با ادبیات مخصوص بهخود در اینترنت جستجو میکنند. پس ما در این زمینه حق انتخاب محدودتری داریم. مثلا شما قصد دارید مقالهای درباره این بنویسید که «چرا فلزات اکسیده میشوند؟»؛ در حالیکه ممکن است کاربران در گوگل این موضوع را به این شکل دیگری جستجو کنند: «چرا آهن زنگ میزند؟»
پس بهتر است مقاله شما درباره علت زنگزدن آهن باشد و در لوای آن درباره اکسیدهشدن فلزات هم صحبت کنید. در اینصورت مقاله شما بهتر دیده شده و شانس آن برای نمایش در جستجوهای گوگل بالاتر میرود.
پس در گام اول باید کلیدواژه یا عبارتهای کلیدی مربوط را پیدا کنید. شاید هم کارفرما یا مدیر سئو از قبل فهرست آنها را تهیه کرده و در اختیار شما قرار دهد.
اما یکی از سادهترین و بهترین راهها برای کشف عبارتهای کلیدی، کمکگرفتن از خود موتور جستجوی گوگل است. برای این کار یک اصطلاح ترجیحا دو یا سه کلمهای را در گوگل وارد کنید. در همان قسمت گوگل پرجستجوترین عبارتهای مرتبط را به شما نمایش میدهد.
از طرفی در صورت زدن دکمه جستجو، میتوانید در پایان فهرست نتایج صفحه اول، به ۸ کلیدواژه و عبارت کلیدی مرتبط و محبوب کاربران نیز دسترسی داشته باشید. در این حالت کافی است عبارتهای مرتبط به کارتان را انتخاب کرده و درباره آنها مقاله بنویسید.
در اینجا به دو نکته توجه کنید:
- بهتر است بهجای انتخاب کلمه کلیدی از عبارتهای کلیدی استفاده کنید. مثلا «تعمیر موبایل» به جای «موبایل» و یا «مدیریت خشم» به جای «خشم».
- عبارت کلیدی را باید در تیتر اصلی مقاله و برخی میانتیترها (با رعایت حد اعتدال) بهکار ببرید. زیرا ربات گوگل در ابتدا از طریق همین کلیدها به موضوع مقاله شما پیبرده و آن را فهرست میکند.
در این بخش درباره سوژه و موضوع مقاله صحبت کردیم. برای درک عمیقتر این مفهوم در تولید محتوا مطالعه مقاله زیر خالی از لطف نیست:
بخوانید: سوژه چیست؟ | ترفندهای انتخاب موضوع برای تولید محتوا
شناخت کسب و کار و مخاطبان آن
وقتی قرار است درباره هر عبارت کلیدی مقالهای بنویسید، باید به رویکرد و مخاطبان سایتی که قرار است مقاله در آن منتشر شود، توجه کنید.
مثلا در مثال «تعمیر موبایل»، محتوای مقالهای با این عبارت کلیدی برای سایت یک تعمیرگاه موبایل با یک موسسه آموزش تعمیرات موبایل کاملا متفاوت است. اولی بهدنبال جذب مشتری برای تعمیر موبایل بوده و دومی در پی متقاضیانی برای آموزش است.
در مثالی دیگر عبارت کلیدی «تشخیص قند خون» را در نظر بگیرید. یک درمانگاه با تولید محتوا برای این عبارت بهدنبال آموزش بیماران و جذب آنها به مجموعه خود برای درمان است. اما یک شرکت تجهیزات پزشکی ممکن است از این عبارت برای جذب کاربران و فروش دستگاههای تشخیص قند خود استفاده کند.
اگرچه در هر دو مثال ممکن است برای این کسب و کارها عبارتهای کلیدی بهتری برای تولید محتوا وجود داشته باشد. از آنجایی که شناخت مخاطب یک رکن اساسی در تولید محتواست، پس به شما پیشنهاد میکنم حتما مقاله زیر را مطالعه کنید:
بخوانید: مخاطب شناسی در تولید محتوا | راهنمای شناخت مخاطب
ساختاربندی محتوا برای انتشار در سایت
یکی از معیارهای گوگل در امتیازدهی به مقالات و محتواهای وب، ساختار حرفهای آنهاست. گوگل بهشدت از مقالات بدون ساختار متنفر است و از طرفی مخاطبان نیز با چنین مقالاتی ارتباط خوبی برقرار نمیکنند.
مثلا فرض کنید در حال مطالعه مقالهای بلند هستید که یک نفس و بدون هیچ میانتیتر، عکس و پاراگرافبندی مناسبی نوشته است. حتما مطالعه آن برای شما خستهکننده است. پس برای اینکه مقاله حرفهای و استانداردی در وب بنویسید، بهتر است محتوای شما از چهار بخش زیر تشکیل شود:
۱) تیتر یا عنوان محتوا
نخستین بخش از هر مقالهای که در نتایج جستجوی گوگل و فهرست مقالات سایت دیده میشود و نقش بسیار تعیینکنندهای در جذب مخاطب دارد. میتوانیم بگوییم تیتر هر مقاله مخاطب را برای کلیک روی آن جذب میکند.
عبارت کلیدی را باید حتما در تیتر مقالات بهکار ببرید. مثلا اگر عبارت کلیدی شما «تعمیر موبایل» است، میتوانید چنین تیترهایی انتخاب کنید:
- چگونه با تعمیر موبایل کسب درآمد کنیم؟
- آموزش تعمیر موبایل در یک ماه
- بزرگترین مرکز تعمیر موبایل در اهواز
- تعمیر موبایل در کمتر از ۲۴ ساعت
- و …
۲) مقدمه یا لید محتوا
این بخش در ابتدای مقاله و عموما در حد یک پاراگراف است و در صورت جذابیت مخاطب را به مطالعه ادامه مقاله ترغیب میکند. سعی کنید با ارائه خلاصهای جذاب و یا طرح پرسشی جالب، حس نیاز و کنجکاوی را در مخاطب برانگیزید.
نوشتن لید را بهزمانی موکول کنید که کل مقاله را نوشتهاید و به محتوا اشراف بیشتری دارید. حتما عبارت کلیدی را در لید بهگونهای خلاقانه و مرتبط بهکار ببرید. برخی نویسندهها متاسفانه در این کار خوب عمل نمیکنند و عملا متنی بیروح و تصنعی مینویسند. سعی کنید با تمرین در این زمینه حرفهای شوید.
مثلا لید زیر نمونه خوبی برای مقالهای با عبارت کلیدی «تعمیر موبایل» است که برای یک آموزشگاه تعمیرات موبایل نوشته است:
چگونه با تعمیر موبایل کسب درآمد کنیم؟
قیمت موبایل سر به فلک کشیده و مردم مثل سابق توان خرید موبایل جدید را ندارند. پس تعمیر موبایل را به خرید آن ترجیح میدهند. این یک فرصت جدید و بسیار مناسب در بازار است که تعمیر موبایل را فراگرفته و از این روش به درآمد برسید. در این مقاله به شما میگوییم که برای یادگیری این مهارت لازم است چه مسیری را طی کنید.
۳) بدنه اصلی مقاله
مفاهیم و پیامهای اصلی مقاله در این بخش قرار دارد و تقریبا ۹۰ درصد حجم محتوا را تشکیل میدهد. برای جلوگیری از یکنواختی و ساختارمندکردن محتوا بهتر است این قسمت را به ۳ تا ۷ شاخه اصلی تقسیم کرده و برای هر شاخه هم یک میانتیتر و عنوان جذاب انتخاب کنید. البته برای هر قسمت میتوانید چند زیرشاخه دیگر نیز درنظر بگیرید.
سعی کنید عبارت کلیدی را در تمامی میانتیترها بهکار ببرید. مثلا برای مقالهای بر پایه عبارت کلیدی «قند خون بالا» میتوان چنین میانتیترهایی انتخاب کنیم:
چگونه قند خون بالا را تشخیص دهیم
- علائم قند خون بالا
- تاثیر قند خون بالا بر بدن
- عوارض طولانی مدت قند خون بالا
- علل قند خون بالا
- راههای جلوگیری از قند خون بالا
حواستان باشد در بکاربردن عبارت کلیدی در میانتیترها خیلی افراط نکنید. زیرا مخاطب را دلزده میکند. اگرچه گوگل از این کار شما بسیار لذت میبرد!
۴) نتیجهگیری و جمعبندی مقاله
همانطور که به نوشتن یک لید جذاب در ابتدای مقاله اهمیت میدهید، به بخش پایانی مقاله نیز توجه کنید. سعی کنید مقالاتتان مثل فیلمهای اصغر فرهادی پایان باز نداشته باشد! بهخصوص مقالاتی که با هدف آموزش و یا معرفی محصول یا خدماتی نوشته میشود.
محتوا را با یک پاراگراف مناسب جمعبندی کنید و میتوانید مقاله با یک دعوت به اقدام خوب به پایان برسانید. دعوت به اقدام میتواند پیشنهاد مطالعه مقالهای مرتبط باشد و یا تماشای یک ویدئو و حتی تماس با پشتیبانی برای دریافت راهنمایی.
—***—
پنج نکته مهم برای نویسندگی در وب
در بخشهای قبلی درباره نحوه نگارش یک مقاله حرفهای و استاندارد برای انتشار در سایت توضیحاتی ارائه کردم. در بخش پایانی مقاله آموزش نویسندگی آنلاین نظر شما را به پنج نکته مهم برای ارتقاء سطح کیفی محتواها جلب میکنم.
۱) تکرار حرفهای کلمه کلیدی در متن
وقتی مقالهای را بر پایه یک کلمه یا عبارت کلیدی مینویسید، در متن اصلی آن نیز باید این عبارت را بهکار بگیرید. چون ربات خزنده گوگل در میان متون نیز حرکت کرده و آنها را نیز بررسی میکند.
برخی از متخصصین سئو معتقد هستند که این معیار برای گوگل دیگر مثل سابق چندان اهمیت ندارد. ولی تجربه ثابت کرده بهتر است همچنان این معیار را در متون اعمال کنیم. تراکم یا چگالی کلمه کلیدی میتواند بین یک تا ۳ درصد باشد. ظاهرا بیشتر از این مقدار را گوگل جریمه میکند.
پیشنهاد میکنم هنگام نوشتن متن خیلی خود را درگیر این موضوع نکنید. زیرا روی سرعت و کیفیت نگارشتان تاثیر منفی میگذارد. پس بررسی این موضوع را به مرحله ویراستاری مقاله موکول کنید. حین ویراستاری در صورت لزوم با دید بازتری میتوانید در برخی جملات، عبارت کلیدی را بهکار ببرید. فقط حواستان باشد که به ساختار جمله و مفهوم آسیبی نرسانید!
۲) ایجاد ارتباط با محتواهای دیگر
در بخشهای مختلفی از هر مقاله سعی کنید با سایر محتواهای دیگر لینکهایی برقرار کنید. برخی لینکها داخلی هستند؛ یعنی به سایر مقالات سایت ارجاع داده میشوند و برخی دیگر خارجی هستند که به مقالات و صفحات سایتهای دیگر وصل میشوند.
اگر دقت کرده باشید در همین راهنما سعی کردم به فراخور موضوعات، لینکهای داخلی و خارجی مختلفی را برای مطالعه قرار دهم. این کار روی سئوی محتوا تاثیر بسیار مثبتی دارد.
۳) تولید محتوای منحصربهفرد و پرهیز از کپیکاری
نهتنها گوگل، بلکه کاربران از محتواهای کپیشده و یکسان بسیار متنفرند. به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایط، کل یا بخشی از محتوای سایتهای دیگر را کپی نکرده و در سایت منتشر نکنید.
با این کار از طرف گوگل جریمه میشوید و از طرفی کاربران نیز وقتی در نتایج جستجو به چند مقاله با محتوای مشابه میرسند، حس خوبی نمیگیرند. پس بهتر است محتوای منحصربهفرد تولید کنید. اینگونه محتواها با پیام و ادبیاتی متفاوت تولیدشده و نمونه آن پیش از این در هیچ سایت و رسانهای منتشر نشده است.
۴) حجم محتوا و استفاده از سایر قالبهای محتوایی
گوگل میگوید حداقل حجم محتوا برای یک مقاله باید ۳۰۰ کلمه باشد. اما درباره حداکثر آن صحبتی نکرده است. برخی میگویند ۸۰۰ الی ۱۵۰۰ کلمه برای یک مقاله اینترنتی، حجم مناسبی است و گروهی نیز اعتقاد دارند مقاله هر چی بیشتر، بهتر!
اما از آنجایی که مخاطب اصلی ما در هر محتوا «انسانها» هستند و نه رباتها. پس معتقدم حجم محتوا را باید متناسب با کشش موضوع و سطح حوصله و ادراک مخاطب تعیین کنیم. مثلا حجم مقاله حاضر نزدیک به ۳۰۰۰ کلمه است.
من تصورم این است برای کسی که میخواهد بهواسطه یک مقاله اینترنتی با بحث آموزش نویسندگی آنلاین آشنا شوید، این حجم کفایت میکند. به همین منظور در طول مقاله به کسانی که به محتواهای بیشتری نیاز دارند، مقالات و محصولات آموزشی تکمیلی را معرفی کردم.
از طرفی برای افزایش اثربخشی محتوا در مخاطب و نیز کسب امتیازات بیشتر از گوگل در میان متن مقاله در حد اعتدال از تصاویر و ویدئوهای مرتبط استفاده کنید. حتیالمقدور به سراغ استفاده از تصاویر رایج اینترنتی نروید و عکسهایی منحصربهفرد در میانه متن قرار دهید.
۵) بومیسازی محتواهای ترجمهای
اغلب اوقات ناگزیرید برای تولید محتوا از منابع خارجی استفاده کنید. قبل از ترجمه یا استفاده از منابع خارج از اعتبار و صحت آنها مطمئن شوید. بعد از ترجمه تحتالفظی دوری کنید. بهتر است برداشت درستی از متن را با ادبیات خودتان بنویسید.
در این روند و روال میتوانید به کمک طراحی مثال، تبدیل واحدها و سایر روشها محتوای را بومیسازی کرده تا مخاطب ایرانی با آن ارتباط بهتری برقرار کند. مثلا اگر جایی در متن فاصله دو شهر را ۱۲۰ مایل ذکر کرده، شما به جای آن بنویسید حدود ۱۹۰ کیلومتر.
—***—
حرف آخر و نکته طلایی برای موفقیت در نویسندگی آنلاین
این بخش را بهعنوان حرف اول در ابتدای مقاله نوشته بودم. اما بعد ترجیح دادم این نکته طلایی را بهعنوان جایزه و حسن ختام به عزیزانی بگویم که تا پایان مقاله همراه بودهاند! پس آن را به بخش آخر منتقل کردم.
دوستان عزیزم بسیاری از نویسندگان وب صرفا بلدند بنویسند؛ حالا با هر سطحی از کیفیت. اگرچه این مهارت برای رشد و موفقیت در حوزه تولید محتوا لازم است؛ اما کافی نیست.
متاسفانه تعداد قابل توجهی از این نویسندگان محترم در حوزه مشخصی تخصص و توانایی ندارند. بههمین دلیل نوشتههای آنها از لحاظ محتوا چندان غنی و کاربردی نیست. ایشان نوشتن در هر حوزهای را میپذیرند؛ از پزشکی و گردشگری گرفته تا روانشناسی و کسب و کار.
طبیعی است برای یک نفر نوشتن در همه حوزهها امکانپذیر نیست. مثلا خود من به واسطه تخصصم تنها میتوانم در حوزههای فضا و نجوم محتواهای با کیفیتی تولید کنم و بهکمک تجربیاتم در زمینه کسب و کار، روانشناسی و همین آموزش تولید محتوا، مطالب قابل قبولی بنویسم.
امروزه در بازار کسب و کارهای اینترنتی به نویسندگانِ تخصصی بیش از گذشته نیاز است. مثلا نویسندههایی که به پشتوانه تخصص و تجربیاتشان بتوانند در زمینه گردشگری یا صنعت بیمه محتوا تولید کنند. عیار و ارزش کار چنین اشخاصی بسیار بالاتر بوده و دستمزدهای بیشتری میگیرند.
از طرفی فعالیت نویسندگان تخصصی به ارتقاء سطحی کیفی محتواهای وب فارسی نیز کمک میکند. برای آنکه بدانید چگونه زمینه مناسبی برای نویسندگی و تولید محتوا برای خود انتخاب کنید، لطفا و حتما مقاله زیر را مطالعه کنید.
بخوانید: چگونه به نویسنده تخصصی تبدیل شویم؟
—***—
معرفی دوره آموزش نویسندگی در سایت
آنچه در این راهنما خواندید، گزیدهای از محتوای دوره جامع آموزش نویسندگی در سایت است. دورهای که در آن بهطور کامل آموزش دادهایم که چگونه میتوانید مقالاتی جذاب، روان و استاندارد برای سایتهای اینترنتی تولید کنید. یادگیری مهارت نویسندگی در سایت که با عناوینی همچون نویسندگی آنلاین، نویسندگی در وب و یا وبلاگنویسی هم شناخته میشود، به شما کمک میکند بهصورت پروژهای (حتی دورکاری) و استخدامی با شرکتها و کسب و کارهای اینترنتی همکاری کنید.
همچنین در صورتیکه خودتان صاحب سایت هستید و وقت آزاد کافی دارید، سکان تولید محتوای آن را خود بهدست بگیرید و در بخشی از هزینههای دیجیتال مارکتینگتان صرفهجویی کنید. برای آشنایی با سرفصلهای این دوره و ثبتنام در آن کافی است روی تصویر زیر کلیک کنید:
برایت ارزو توفیق دارم. نهایت استفاده و بهره را بردیم.
ممنون از شما 🙂